Γιώργος Λιάμπας
Οι γραμμές που ακολουθούν είναι αυτό ακριβώς που λέει ο τίτλος, σύντομα μηνύματα με σχόλια, κρίσεις κι εντυπώσεις για βιβλία που στάλθηκαν σε φίλους. Η παρότρυνση ορισμένων εξ αυτών οδήγησε τα μικρά αυτά μηνυματάκια στο ξέφωτο μιας ευρύτερης δημοσιότητας. Λόγω των τελευταίων εξελίξεων η πρώτη σοδειά παραδίδεται εμπλουτισμένη με βιβλία και της θερινής αναγνωστικής περιόδου γιατί … η καραντίνα θέλει το βιβλίο της. Τα μηνύματα, γραμμένα όλα τους τελευταίους πέντε μήνες, δημοσιεύονται όπως ακριβώς έχουν σταλεί προκειμένου να διατηρηθεί το ύφος της επικοινωνίας και η θερμοκρασία της στιγμής της συγγραφής τους.
Αμπδόν Ουμπίδια, «Σιωπηλή σαν το Θάνατο», Carnivora
Ένας γιατρός, ζώντας την κρίση της μέσης ηλικίας, επιθυμεί κι επιλέγει να απομονωθεί για έναν απολογισμό ζωής. Η τύχη θα τον φέρει να πρωταγωνιστήσει σε ένα θρίλερ που η κατάληξή του θα τον οδηγήσει με δραματικό τρόπο στην έξοδο από την φάση του απολογισμού και στην ανανοηματοδότηση της ζωής του. Γλώσσα λιτή, στακάτη και πυκνή, σφιχτός αφηγηματικός ρυθμός, αρχετυπικές νουάρ μορφές, σελίδες ποτισμένες υγρασία από το υποδόρια, διαρκώς παρόν βροχερό αστικό τοπίο, μα πάνω απ’όλα ένα συναρπαστικό διαλεκτικό μπρα ντε φερ, δύο καταιγιστικής έντασης φιλοσοφικού στοχασμού μονόλογοι για τον χαρακτήρα του πυρήνα της ανθρώπινης ύπαρξης, για την φύση του καλού και του κακού, την ζωή την ίδια. Διαβάζεται απνευστί! (Στα “συν”, το ζουμερό επίμετρο και κυρίως η εξαιρετική μετάφραση της Ασπασίας Καμπύλη, η οποία έχει μεταφράσει όλους τους τίτλους του πολύ ενδιαφέροντα εκδοτικού οίκου CARNIVORA που ειδικεύεται στο ισπανόφωνο νουάρ).
Bernardine Evaristo, «Κορίτσι, Γυναίκα, Άλλο», Gutenberg
Το περσινό Booker, εξ ημισείας με τις “Διαθήκες” της Μάργκαρετ Άτγουντ. Ατόφια, συμπαγής γυναικεία λογοτεχνία. Καλειδοσκοπική προσέγγιση, με αξιοθαύμαστη συνθετική συνάρθρωση, της πολλαπλότητας της γυναικείας ταυτότητας μέσω της εξιστόρησης των ζωών δώδεκα μαύρων ή μιγάδων Βρετανίδων. Γραφή μοντέρνα, ανεπιτήδευτη, διεισδυτική, εύστοχη, αφοπλιστική με σελίδες υψηλής αφηγηματικής θερμοκρασίας. Η Εβαρίστο εντάσσει με μεγάλη μαεστρία το κοινωνιολογικό σχόλιο και την ψυχολογική παρατήρηση στη δραματουργική ανέλιξη. Γλιστρώντας πότε στο ένα , πότε στο άλλο μας παρασύρει στο στοχασμό και στην αισθητική απόλαυση.
Ιάκωβος Ανυφαντάκης, “Κάποιοι άλλοι”, Πατάκης
Πολύ ενδιαφέρον και αξιανάγνωστο βιβλίο για την γενιά που συναντήθηκε με την κρίση στα λίγο πάνω – λίγο κάτω από τα τριάντα της και είδε να συντρίβεται το παρόν της και να εξαϋλώνεται το μέλλον της την ώρα που ανέμελη, αυτάρεσκη κι αλαζονική εφορμούσε προς ένα ήδη, θεωρητικά, κατακτημένο αύριο. Στέρεοι, αληθινοί χαρακτήρες (ψιλοβελονιά ο κεντρικός), καλοδουλεμένος ψυχολογικός καμβάς, ρεαλιστική αποτύπωση γνώριμων οικονομικών και κοινωνικών πτυχών της κρισιακής Ελλάδας. Βραδυφλεγής πλοκή με αστυνομική εσάνς, η οποία οδηγείται σε μία ιστορικά ειρωνική, έγκαιρη και πλουσιοπάροχη έκρηξη.
ΥΓ. Αν στην ανάγνωση παρεμβάλλονται μακρές διακοπές σημειώστε τα πρόσωπα και τις σχέσεις τους στον σελιδοδείκτη.
Ντέλια Όυενς, «Εκεί που τραγουδάνε οι καραβίδες», Δώμα
Η ιστορία ζωής και η τραγικότητα των σχέσεων με τους ανθρώπους και την κοινωνία ενός κοριτσιού που μεγαλώνει απομονωμένο, εγκαταλειμμένο και πολλαπλά προδομένο στην αγκαλιά ενός βάλτου σαν ένα ακόμη στοιχειό του. Μια ιστορία που η δραματικότητα των βιογραφικών στοιχείων της πρωταγωνίστριας και το σταθερό της σασπένς στο υποβλητικό φόντο της ζωής του βάλτου δεν καταφέρνουν να αντισταθμίσουν την απλοϊκή, μη διεισδυτική γραφή, τη χρήση δραματουργικών κλισέ, την προφάνεια και τη σχηματικότητα των χαρακτήρων και να δικαιολογήσουν τις δεκάδες χιλιάδες πωλήσεις. Γνώμη μου πάντα.
Frederic H. Fajardie, «Μετά τη βροχή», Angelus Novus
Ιδανικό θερινό ανάγνωσμα από τον έναν από τους δυο πατριάρχες του neo-polar, τον Φρεντερίκ Φαζαρντί. Στη σκηνή του μεταπολεμικού Παρισιού ανεβαίνει όλος ο θίασος: ο ευαίσθητος, τρυφερός, καλλιεργημένος, αριστερός ιδιωτικός ντετέκτιβ με την κυνική και σκληρή πανοπλία, τομάρια του υποκόσμου, νταβατζήδες, φαμ φατάλ, πόρνες από επιλογή αλλά και από ανάγκη, μπεσαλήδες κακοποιοί, μπάτσοι διεφθαρμένοι κι έντιμοι, αντιστασιακοί, δωσίλογοι κι εγκληματίες με λευκό κολάρο. Η «λήψη» του συστήνεται υπό έναστρο ουρανό με ικανή ποσότητα πάγου να επιπλέει σε άφθονο ουίσκι και στα ηχεία να δηλώνουν το “παρών” ο Glen Miller, o Gershwin και ο Count Basie.
Various writers
Επειδή το θέρος είναι ακόμα μπροστά (ευτυχώς) ένα ακόμη σημείωμα για βιβλία.
Από τη μέχρι τώρα ανάγνωση λογοτεχνικών βιβλίων της καλοκαιρινής σοδειάς ξεχωρίζουν: ” Ο ανθρώπινος παράγοντας”, Πόλις, του Γκράχαμ Γκριν, “Αντίο τώρα τα λέμε αύριο”, Gutenberg, του Ουίλιαμ Μάξγουελ, “Ο πάτος του μπουκαλιού”, Άγρα, του Ζορζ Σιμενόν (σταθερή αξία).
Και τα τρία έχουν ως κοινό πυρήνα τις επιλογές των ανθρώπων όντας αθύρματα της Μοίρας ή της Ιστορίας (μήπως είναι ταυτόσημα;).
Ο Εντουάρ Λουί, “Ποιος σκότωσε τον πατέρα μου”, Αντίποδες, αναδεικνύει με τρόπο που φαντάζει ωμός, αλλά τόσο αληθινός, τον πυρήνα, τον καθοριστικότερο παράγοντα της κοινωνικής πορείας των ανθρώπων: την ταξική τους θέση.
Τέλος με λιγότερες δάφνες (κατ’ εμέ) από ότι επιδαψιλεύει γι’ αυτά η τρέχουσα βιβλιοκριτική σημειώνω τα: “Δεν κατοικούν όλοι οι άνθρωποι τον κόσμο με τον ίδιο τρόπο”, Δώμα, του Πωλ Ντυμπουά (εντάσσεται από άποψη περιεχομένου στην ενότητα των τριών πρώτων βιβλίων).
Το νεοπολάρ “Τίποτα δεν χάνεται”, Πόλις, της Κλοέ Μεντί (κυρίως για τη ματιά στα εσώτερα της γαλλικής κοινωνίας και το ατμοσφαιρικό εξώφυλλο) και το “Ο σκύλος μου ο Ηλίθιος”, Δώμα, του Τζων Φάντε (νουβέλα για άντρες μέσης ηλικίας). Κανένα από τα παραπάνω δεν εντάσσεται στη χορεία της μεγάλης λογοτεχνίας, εκτός βεβαίως του Μάξγουελ, αξιώνουν όμως το καθένα με τον τρόπο του τη ματιά μας.
Συλλογικό, «Πρώτη φορά αριστερά», Η Εφημερίδα των Συντακτών –
Πέτρος Λνάρδος Ρυλμόν, «Η Αριστερά τώρα! Ή ο δρόμος προς την ανασυγκρότηση», Νήσος –
Χ. Λάσκος, Δ. Παπαδάτος Αναγνωστόπουλος (επιμέλεια), «Ο ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση, η Αριστερά;», Τόπος –
Ερίκ Τουσέν, «Συνθηκολόγηση ενηλίκων», red marks –
Ευτύχης Βολουδάκης, «Διλήμματα μιας πενταετίας. Τα στρατηγικά πολιτικά ορόσηματης περιόδου 2014 – 2019», Πεδίο
Πέντε χρόνια από τον πικρό Ιούλη του 2015, πέντε βιβλία αναστοχασμού και απολογισμού. Στο “Πρώτη φορά Αριστερά” ξεχωρίζει το άρθρο του Μηλιού. Για το εποικοδομητικό βιβλίο του Ρυλμόν ξύστε μολυβάκι για σημειώσεις. Στο “Ο ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση…” υπάρχουν πολύ εύστοχες και καίριες αναλύσεις (Ιωακείμογλου, Κοσμάς, Μαυρής) αλλά και κάποιες επιφανειακές. “Η συνθηκολόγηση ενηλίκων” αποδομεί από τα αριστερά το αφήγημα Βαρουφάκη και συμπυκνώνει την κριτική της λογικής “υπήρχε κι άλλος δρόμος”. Έκπληξη το “Διλήμματα μιας πενταετίας” αξιολογότατο δείγμα πολιτικής ανάγνωσης της συγκυρίας από έναν πολιτικά ετερόδοξο.
