Ώστε λοιπόν τα Παιδαγωγικά Τμήματα «έκλεισαν τον κύκλο τους»;

Άρτεμις Κλιάφα/Δημήτρης Μαριόλης

Tο Σχέδιο νόμου «Συνέργειες Πανεπιστημίων και Τ.Ε.Ι., πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, πειραματικά σχολεία, Γενικά Αρχεία του Κράτους και λοιπές διατάξεις» προωθείται με ταχύτατες διαδικασίες για ψήφιση. Πρόκειται για ένα πολυνομοσχέδιο που προωθεί αντιεκπαιδευτικές διατάξεις για το Λύκειο, περιλαμβάνει το νέο θεσμικό πλαίσιο για τα πειραματικά σχολεία και ταυτόχρονα προωθεί μια σειρά συγχωνεύσεις τμημάτων ΑΕΙ – ΤΕΙ. Συγχωνεύσεις που αλλάζουν το τοπίο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, συνενώνουν αυθαίρετα τμήματα και επιστημονικά πεδία, στο ευρύτερο πλαίσιο των περικοπών και εκπαιδευτικών αναδιαρθρώσεων. Πίσω από το πλήθος των συγχωνεύσεων αναδεικνύεται ένα όργιο συνδιαλλαγών και εξυπηρέτησης μικροσυμφερόντων, παντελώς άσχετων με οποιαδήποτε αντίληψη ανάπτυξης και προαγωγής επιστημονικών πεδίων.

Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η συγχώνευση του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης Πάτρας με το Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας του Τ.Ε.Ι. Δυτικής Ελλάδας (άρθρα 36 και 47 του νομοσχεδίου) και η μετονομασία του σε Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και Κοινωνικής Εργασίας. Είναι γνωστό, ότι τα τελευταία δύο χρόνια, το Υπουργείο Παιδείας προβάλλει την άποψη ότι «τα Παιδαγωγικά Τμήματα έχουν κλείσει τον κύκλο τους» ασκώντας έναν ιδιότυπο εκβιασμό στο ακαδημαϊκό σώμα και προωθώντας ιδιαίτερα επικίνδυνες λογικές για το μέλλον των Παιδαγωγικών Τμημάτων, τον προσανατολισμό τους και, κατ΄επέκταση, για την ίδια τη δομή της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Οι σχεδιασμοί αυτοί, για τους οποίους το Δ.Σ. της Δ.Ο.Ε. είχε πλήρη ενημέρωση κατά τη συνάντησή του με το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Αθήνας το φθινόπωρο του 2018, εκφράστηκαν με την επιδίωξη συγχωνεύσεων Τμημάτων Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης με ΤΕΙ Βρεφονηπιοκόμων και, σε δεύτερο χρόνο, συγχωνεύσεων Παιδαγωγικών Τμημάτων και Τμημάτων Προσχολικής. Σχεδιασμών που σε μεγάλο βαθμό πάγωσαν κάτω από την πίεση του εκπαιδευτικού κινήματος.

Σήμερα, είναι το ίδιο το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Πάτρας που επιδιώκει με ζέση αυτή τη συγχώνευση και μάλιστα με το ΤΕΙ Κοινωνικής Εργασίας! Επιπλέον, υιοθετεί πλήρως και αναπαράγει σε όλους τους τόνους τη θέση του Υπουργείου ότι «τα Παιδαγωγικά Τμήματα έκλεισαν τον κύκλο τους», θέση αντιδραστική, αντιεπιστημονική και το κυριότερο επικίνδυνη για το μέλλον όλων των Παιδαγωγικών Τμημάτων. Οι απόψεις αυτές εκφράστηκαν και κατά τη διάρκεια της επίσκεψης και της συνάντησης του Δ.Σ. της Δ.Ο.Ε. την Πέμπτη 18 Απριλίου με το Παιδαγωγικό Τμήμα Πάτρας. Μάλιστα, καθηγητές του Τμήματος επικαλέστηκαν το επιχείρημα της υπογεννητικότητας και της ανεργίας που μαστίζει τους δασκάλους επισημαίνοντας ότι, παρ΄ ότι δεν κινδυνεύουν να χάσουν τη δουλειά τους, κινδυνεύουν όμως να χρειαστεί να αλλάξουν τόπο εργασίας, δηλαδή, να μετακινηθούν σε άλλη πόλη! Με απλά λόγια, σε μια εποχή που καθηγητές επιπέδου Φράγκου και Νούτσου σπανίζουν πλέον στα Παιδαγωγικά Τμήματα, οι μικροσκοπιμότητες και τα μικροσυμφέροντα καθορίζουν τη στάση μιας μερίδας των πανεπιστημιακών. Είναι τουλάχιστον πρωτοφανές ένα Παιδαγωγικό Τμήμα όχι μόνο να αποδέχεται αλλά να επιδιώκει διακαώς την αυτοδιάλυσή του και τη μετάλλαξή του σε ένα Τμήμα χωρίς επιστημονικό πεδίο και επαγγελματικά δικαιώματα! Είναι όμως και ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί στα Παιδαγωγικά Τμήματα σήμερα καθώς και της τραγικής υποβάθμισης της Παιδαγωγικής Επιστήμης στο πρόγραμμα σπουδών τους, στο οποίο κυριαρχούν οι ειδικές διδακτικές και όχι τα παιδαγωγικά μαθήματα. Είναι επίσης χαρακτηριστικό, ότι ακόμα και ομότιμοι καθηγητές που διαφωνούν ρητά με την παραπάνω εξέλιξη, (βλ. επιστολή πέντε καθηγητών, 15.4.2019) διατυπώνουν ταυτόχρονα προτάσεις για συγχώνευση των Παιδαγωγικών Τμημάτων με τα Τμήματα Προσχολικής, προτιμούν δηλαδή μια, ας πούμε, πιο συμβατή εκδοχή του ίδιου σεναρίου μετάλλαξης και υποβάθμισης των Παιδαγωγικών Τμημάτων.

Βέβαια οι καθηγητές του τμήματος δεν βρήκαν ούτε μια λέξη για τα αίτια της ανεργίας, για τους μηδενικούς μόνιμους διορισμούς εκπαιδευτικών, για τις συγχωνεύσεις τμημάτων και σχολείων, για το Π.Δ. 79, για την κατάργηση του υπεύθυνου ολοήμερου, για την ελαστική εργασία που γιγαντώνεται. Αυτό που έγινε ξεκάθαρο στη συνάντηση ήταν ότι το τμήμα εδώ και καιρό συζητούσε με την ηγεσία του υπουργείου για τη συγκεκριμένη συγχώνευση, χωρίς βέβαια να έχει ενημερώσει τους φοιτητές, τη ΔΟΕ, τον ΣΕΠΕ Αχαΐας. Η μόνη όπως φαίνεται διαφωνία όλο αυτό το διάστημα ήταν η ονομασία του τμήματος. Η πρόταση του υπουργείου για τον τίτλο του τμήματος έγινε μάλιστα ομόφωνα δεκτή.

 Για τους καθηγητές του ΠΤΔΕ Πάτρας δεν υπάρχουν πιθανόν πολιτικές ευθύνες για όλα τα παραπάνω. Μόνο ως αστεία μπορεί να ληφθεί η άποψη που ακούστηκε ότι τα σχολεία ζητάνε κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους κ.λπ. άρα πρέπει να αλλάξει ο ρόλος των παιδαγωγικών τμημάτων. Το Παιδαγωγικό Τμήμα της Πάτρας λειτουργεί ως δούρειος ίππος, συμπλέει με τις κυβερνητικές επιλογές και ανοίγει τον δρόμο για πολύ αρνητικές εξελίξεις.

Σε κάθε περίπτωση την κύρια πολιτική ευθύνη την έχει η κυβέρνηση. Από την πλευρά μας, συνεχίζουμε να αγωνιζόμαστε για να μην περάσει ούτε η συγχώνευση και η μετάλλαξη του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης Πάτρας, με οποιαδήποτε ονομασία και αν πάρει τελικά, αλλά ούτε και το ευρύτερο σχέδιο κατάργησης των Παιδαγωγικών Τμημάτων και συντηρητικών αναδιαρθρώσεων του δημοτικού σχολείου.