Σχόλιο για το ρεπορτάζ της ΕΡΤ1 για τις πανεθνικές εξετάσεις

Dimitris Anastasiou, Professor, Southern Illinois University

(από ανάρτηση στα κοινωνικά δίκτυα)

Ο Γιάννης πέτυχε 12 στις 24 βολές

Ο Μάρκος πέτυχε 8 στις 32 βολές

Η Δώρα πέτυχε 15 στις 45 βολές

Ο Κώστας Παπαχλιμίντζος στις “Συνδέσεις” της ΕΡΤ δεν πέτυχε καμιά από τις 3 βολές.

Ποιος ήταν πιο άστοχος; Να εξηγήσετε πώς σκεφτήκατε.

https://www.youtube.com/watch?v=nPhsrAoju3A….

1. Ο κ. Παπαχιλμίντζος πιστεύει ότι όλα τα κράτη 60+ που συμμετέχουν στην PISA του ΟΟΣΑ κάνουν και δικές τους εξετάσεις τύπου PISA. 1η άστοχη βολή.

Μόνο η Ελλάδα κάνει τέτοιου τύπου εξετάσεις που υποτίθεται είναι “διαγνωστικές.” Στις ΗΠΑ, Η.Β. και άλλες αγγλοσαξονικές χώρες γίνονται εξετάσεις high-stakes που όμως είναι κατατακτήριες των σχολείων που ουσιαστικά χωρίζονται σε “καλά, κακά και άσχημα”

2. Ο κ. Παπαχιλμίντζος πιστεύει ότι η ελληνική PISA γίνεται για να πληροφορηθεί εάν ο γιος του είναι “καλός, μέτριος ή κακός” (λόγια του ιδίου). 2η άστοχη βολή.

Δεν θα το μάθετε αυτό από την ελληνική PISA. Μάλλον άδικα θα περιμένει ένας γονιός την επιστολή του Κυριάκου Μητσοτάκη που θα τον πληροφορεί για την επίδοση του παιδιού του στην ελληνική PISA.

3. Ο κ. Παπαχιλμίντζος θέλει να ξέρει εάν ο γιος του θα μάθει ποιος είναι πιο εύστοχος: ο Γιάννης, ο Μάρκος ή η Δώρα? 3η άστοχη βολή.

Εάν το θέλει τόσο πολύ θα μπορεί το μεσημέρι που θα πάει στο σπίτι να τον ρωτήσει γιατί από τα αποτελέματα της PISA δεν θα το μάθει. Επίσης θα μπορούσε να πηγαίνει στις τακτικές συναντήσεις με τους δασκάλους. Θα μπορούσε να μάθει πολλά εάν κάνει πιο έξυπνες ερωτήσεις. Θα μπορούσε π.χ. όταν ο γιος του φτάσει στην ΣΤ δημοτικού να τους ρωτήσει εάν έχει το παιδί του κατακτήσει τους λόγους και αναλογίες κ.ο.κ.

Και η απαράδεκτη δημοσιογραφία (“με σκονάκι” ?) δεν σταματά εδώ. Ο Απόστολος Λακασάς της Καθημερινής ανακάλυψε “Το Βατερλώ της παπαγαλίας στην «ελληνική PISA»” https://www.kathimerini.gr/…/to-vaterlo-tis-papagalias…/

Δεν θα εξηγήσει όμως γιατί ήταν Βατερλώ ή Άουστερλιτς ή Κούγκι γιατί απλούστατα δεν παραθέτει κανένα λόγο για αυτή την εκτίμηση.

Δύο λόγια για το τεστ της ελληνικής PISA.

1. Είναι τεχνικά ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΟ (βλ. Έκθεση 2023). Είναι ένα τεστ που η επίσημη έκθεση δεν έχει μετρήσιμο κανένα χαρακτηριστικό που θα περιμέναμε σε ανάλογα τεστ. Κανένας δείκτης ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ και ΕΓΚΥΡΟΤΗΤΑΣ δεν αναφέρεται (βλ. Έκθεση 2023).

https://www.esos.gr/…/%CE%95%CE%9A%CE%98%CE%95%CE%A3%CE…

2. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων, ιδιαίτερα στο δημοτικό, είναι προβληματική. Για παράδειγμα, γιατί θα πρέπει οι ορθές ή οι μερικώς ορθές απαντήσεις για τη Δομή κειμένου π.χ. σε τεχνικές πύκνωσης λόγου κειμένων (π.χ. περιληπτική απόδοση, πλαγιότιτλοι κ.λπ.) να είναι στον ίδιο βαθμό ορθές/λανθασμένες με τη Γραμματική/Συντακτικό; Δεν είναι αναπτυξιακά και σχολικά πιο δύσκολη η πύκνωση του λόγου; εάν υποθέσουμε ότι υπάρχει μια αντιπροσωπευτικότητα ερωτήσεων και επάρκεια κάλυψης αυτών των θεματικών περιοχών [τεχνικά χαρακτηριστικά τα οποία οι συντάκτες της Έκθεσης δεν αναφέρουν].

3. Τα συμπεράσματα και προτάσεις είναι συμπαθητικά αλλά γενικώς (πλην 1-2 εξαιρέσεων) είναι εντελώς άσχετα από το συγκεκριμένο τεστ της Ελληνικής PISA. Για παράδειγμα η Πρόταση 1.4.α “Μείωση της ύλης για μεγαλύτερη εμβάθυνση και ποιοτική αναβάθμιση της διδασκαλίας των επιμέρους γνωστικών πεδίων του γλωσσικού μαθήματος” δεν έχει ουδεμία σχέση με το τεστ. Είναι συμπαθητική ως πρόταση αλλά δεν μπορεί να βγει ως συμπέρασμα από ένα τεστ που εξετάζει 4 άξονες: α) Γραμματική/Συντακτικό, β) Λεξιλόγιο, γ) Κατανόηση, δ) Δομή.

4. Τα συμπεράσματα είναι εν γένει άσχετα γιατί το συλλογιστικό μοντέλο σε αυτού του είδους τις έρευνες είναι υποθετικοπαραγωγικό. Δηλαδή γίνεται έλεγχος κάποιων συγκεκριμένων ερευνητικών υποθέσεων. Δεν δίνουμε ένα τεστ για να πούμε στα συμπεράσματα ότι θα πιστεύαμε ότι χρειάζεται να γίνει στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Η Ελληνική PISA είναι μια έρευνα/μελέτη η οποία δεν έχει ΚΑΜΙΑ συγκεκριμένη ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΥΠΟΘΕΣΗ. Αυτό είναι διάσταση μη-επιστημονικότητας για μια ποσοτική μελέτη και κακοποίησης της έρευνας.

Πιο αναλυτικά: Ο γενικός στόχος εάν έχουν επιτευχθεί οι στόχοι του Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών δεν μετουσιώνεται σε συγκεκριμένες ερευνητικές υποθέσεις. Και αν το μόνο άμεσο και λογικό συμπέρασμα στη Γλώσσα του δημοτικού είναι ότι η Δομή του Κειμένου είναι πιο δύσκολη από τη Γραμματική/Συντακτικό ή στα μαθηματικά δημοτικού ότι οι Λόγοι/Αναλογίες είναι πιο δύσκολη θεματική ενότητα από τους Αριθμούς & Πράξεις, τότε χαίρω πολύ Χαιρόπουλος. Ποιος είναι ο ειδικός λόγος που δίνεται το τεστ “Ελληνική PISA” και μάλιστα κάθε χρονιά;

5. Η γνωστή PISA του ΟΟΣΑ έχει ένα σαφή διακηρυγμένο στόχο τη σύγκριση των εκπαιδευτικών συστημάτων των 60+ χωρών που συμετέχουν σε αυτή. Συμφωνεί ή διαφωνεί κάποιος-α, είναι ένας σαφής στόχος και κάθε φορά υπάρχει η (άρρητη) υπόθεση: βελτιώθηκε ή χειροτέρευσε το εκπαιδ. σύστημα μιας χώρας όταν αυτό συγκρίνεται κάθε φορά με τα εκπαιδευτικά συστήματα άλλων 60+ χωρών σε ένα τεστ που έχει τεχνικά χαρακτηριστικά.

Σκοπός στην PISA του ΟΟΣΑ είναι η σύγκριση χωρών, περιοχών, κατηγοριών σχολείων (π.χ. δημόσια-ιδιωτικά).

Στην Ελληνική PISA o στόχος είναι ψευδεπίγραφος. Δεν περιμένεις κυρίως από ένα τεστ να κάνεις συγκριτική διάγνωση για τις περιοχές του αναλυτικού προγράμματος. Είναι σπατάλη χρόνου, ενέργειας και χρήματος μάλιστα να το κάνεις κάθε χρόνο σε τέτοια έκταση, εφόσον το αναλυτικό πρόγραμμα και τα βιβλία παραμένουν τα ίδια για πάνω από μια δεκαετία. Ίσως λοιπόν όπως, σωστά νομίζω, συμπεραίνουν οι εκπαιδευτικοί ο μόνος ορατός στόχος είναι η εμπέδωση μιας κουλτούρας που θα κατηγοριοποιεί τα σχολεία σε “Καλά, Κακά και Άσχημα”.

6. Τα συμπεράσματα στα ΜΜΕ (βλ. Συνδέσεις ΕΡΤ) είναι προκάτ. Δεν έχουν σχέση ούτε με τα αποτελέσματα στο τεστ ούτε με τα συμπεράσματα της δημοσιοποιημένης Έκθεσης Αποτελεσμάτων (2023).

Δημοσιογράφοι που δεν έχουν ιδέα περί έρευνας, τεστ και της χρήσης τους. Και όπως και στη PISA του ΟΟΣΑ, η δημοσιότητα χρησιμοποιείται όχι για να αλλάξει το σχολείο προς το καλύτερο (αυτό δεν μπορεί να στο πει το συγκεκριμένο τεστ, ούτε το τεστ της PISA του ΟΟΣΑ που έχει άλλα προβλήματα) αλλά για να προωθήσει τις αλλαγές που έχει ήδη σχεδιάσει η κυβέρνηση.

Με λίγα λόγια όποιο και αν είναι το τεστ, κάνουμε θόρυβο για “Βατερλώ”, προκειμένου να προωθήσουμε αλλαγές που έχουμε ήδη αποφασίσει π.χ. κατηγοριοποίηση σχολείων με επίσημη ΤΑΜΠΕΛΑ Ελληνική PISA.