Δημήτρης Μαριόλης
Όπως ειπώθηκε πολύ εύστοχα τις προηγούμενες ημέρες, οικονομικές και πολιτικές επιλογές τύπου Πισαρίδη-Κεραμέως-Μενδώνη, απαιτούν και ένα καθεστώς τύπου Ορμπάν. Και αυτό αποτελεί διεθνής τάση. Από τη Γαλλία του Μακρόν με τους εκατοντάδες τραυματίες στις διαδηλώσεις μέχρι την Ισπανία όπου αγωνιστής καλλιτέχνης συλλαμβάνεται λόγω των στίχων των τραγουδιών του. Με ή χωρίς εκλογές, άλλωστε, από την αστική δημοκρατία στη χώρα μας, αργά αλλά σταθερά τείνει να μείνει μόνο ο κοινοβουλευτικός μανδύας. Κάθε μέρα που περνάει, όλο και περισσότερο το ελληνικό πολίτευμα θυμίζει Τουρκία.
Ξαναδιαβάζοντας προσεκτικά το πρωθυπουργικό διάγγελμα μπορεί κανείς να διαπιστώσει ότι:
- Το δόγμα «καταγγέλλουμε τη βία από όπου και αν προέρχεται» εγκαταλείπεται οριστικά από τα πιο επίσημα χείλη. Ο πρωθυπουργός δεν είδε, δεν άκουσε, δεν ψέλλισε ούτε μισή λέξη για τα πολυάριθμα θύματα της αστυνομικής βίας. Μόνο στον αστυνομικό των ΔΙΑΣ αναφέρθηκε. Νομιμοποιεί και καλύπτει έτσι με τον πιο εμφατικό τρόπο τα πογκρόμ των προσαγωγών, των συλλήψεων, το ξύλο, τα δακρυγόνα, το βασανισμό δεκάδων συλληφθέντων, τις παρανομίες και αυθαιρεσίες της αστυνομίας που κορυφώνονται επικίνδυνα το τελευταίο διάστημα. Τέτοια ήταν η στάση των ΜΑΤ και των ΔΙΑΣ μετά το τέλος της πορείας στη Νέα Σμύρνη. «Θα σας δέρνουμε όσο θέλουμε και χωρίς την παραμικρή αφορμή αλλά εσείς δεν πρέπει να αντιδράτε» ήταν το πρωθυπουργικό μήνυμα. Και αυτό ακριβώς εφαρμόστηκε απέναντι στην τεράστια σε μέγεθος παλλαϊκή διαδήλωση στη Ν. Σμύρνη. Την ίδια στιγμή που ο πρωθυπουργός καλούσε σε «αυτοσυγκράτηση και ψυχραιμία», τα τάγματα εφόδου των ΜΑΤ και ΔΙΑΣ λειτουργώντας ως στρατός κατοχής χτυπούσαν κόσμο, βασάνιζαν συλληφθέντες, έμπαιναν σε συνεργεία και πολυκατοικίες και έσερναν έξω όποιον έβρισκαν, χτυπούσαν ότι κινείτο, κάτω από την πάνδημη αντίθεση της πόλης που αποδοκίμαζε το στρατό της κατοχής από τα μπαλκόνια των πολυκατοικιών. Η ανατριχιαστική εντολή «Πάμε να τους σκοτώσουμε» που ακούγεται από ομαδάρχη ίλης ΔΙΑΣ προς τους συναδέλφους του κάνει από χθες το βράδυ το γύρο του διαδικτύου.
- Μέσα σε δύο παραγράφους, ο Μητσοτάκης κατάφερε να χωρέσει όσο περισσότερες απειλητικές φράσεις μπορούσε: «κάποιοι αγνόησαν τις προειδοποιήσεις μας», «δεν θα επιτρέψω σε κανέναν», «δεν θα αφήσουμε κανέναν», κλπ. Το κλειδί για την κατανόηση του μηνύματος του πρωθυπουργού βρίσκεται στην αναφορά του στις εκλογές του 2019. Κερδίσαμε τις εκλογές, επομένως, έχουμε τη πολιτική νομιμοποίηση να επιτεθούμε ανελέητα σε όποιον/α και σε ότι αντιστέκεται στην πολιτική ισοπέδωσης των λαϊκών κατακτήσεων και των πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων. Κοινωνικά κινήματα, πολιτικές οργανώσεις, σωματεία, πολιτικά δικαιώματα βρίσκονται στο στόχαστρο. Το προχθεσινό μήνυμα του Κυρανάκη που βγήκε και διάβασε δημοσίως τον φάκελο του θύματος που ξυλοφορτώθηκε στην πλατεία της Ν. Σμύρνης ήταν προφανές: σας παρακολουθούμε και σας φακελώνουμε όλους.
- Ο πρωθυπουργός θα μπορούσε να εμφανιστεί ως εγγυητής της πολιτικής ομαλότητας από την Κυριακή το βράδυ. Εκείνη ήταν η στιγμή για να εκφωνήσει το διάγγελμά του εάν πραγματικά ήθελε να μιλήσει για ενότητα. Επιλογή του ήταν να μην το πράξει, την ίδια στιγμή που όλα τα κυβερνητικά στελέχη έβγαιναν στα ΜΜΕ με προκλητικό και επιθετικό ύφος, εκφράζοντας τη συνέχιση της στρατηγικής της έντασης που η ίδια η κυβέρνηση έχει αποφασίσει, τροφοδοτώντας την κοινωνική και πολιτική πόλωση και τον διχασμό.
- Η ειδική αναφορά του Μητσοτάκη στη νεολαία αποκαλύπτει ποιος είναι ο μεγαλύτερος εφιάλτης του. Η χθεσινή διαδήλωση ήταν κατά κύριο λόγο μια νεολαιίστικη διαδήλωση. Νέοι, έφηβοι, ακόμα και παιδιά, ήταν η πλειοψηφία των πολλών, αμέτρητων χιλιάδων που κατέκλυσαν την πλατεία και τους δρόμους της Νέας Σμύρνης. Αδίκως όμως αναζητά ο πρωθυπουργός τον υποκινητή αυτής της εξέλιξης. Καλύτερα ίσως θα έπρεπε να κοιταχτεί στον καθρέφτη. Η ανθρώπινη ιστορία διδάσκει ότι όλες οι κοινωνίες έχουν ένα όριο ανοχής. Από τις εξεγέρσεις των δούλων έως τη Στάση του Νίκα, μέχρι τις κοινωνικές εκρήξεις στις πόλεις των ΗΠΑ, όλα αναδεικνύουν ότι ακόμα και εάν υποθέσουμε ότι ένα από τα όνειρα των ακροδεξιών γινόταν πραγματικότητα και, ως δια μαγείας, εξαφανίζονταν οι πολιτικές οργανώσεις, τα σωματεία, οι συλλογικότητες κάθε ρεύματος και απόχρωσης και πάλι μαζικά και εκρηκτικά γεγονότα σαν το χθεσινό είναι αναπόφευκτα. Η εύφλεκτη ύλη που τα δημιουργεί βρίσκεται βαθιά κρυμμένη μέσα στο εκμεταλλευτικό κοινωνικό καθεστώς και τις αντιθέσεις του – από εκεί και μετά, καταλυτικό ρόλο παίζει η στρατηγική της έντασης που ακολουθεί προσχεδιασμένα και με συνέπεια η κυβέρνηση από το καλοκαίρι του 2019.
- Σε ποιον αναφέρεται ο πρωθυπουργός όταν μιλάει για μίσος και διχασμό; Ποιος κατέβασε ολόκληρο στρατό στη Λέσβο και στη Χίο για να χτυπήσει ανελέητα τους κατοίκους; Ποιος άφησε ανοχύρωτα τα νοσοκομεία και τα σχολεία σπαταλώντας τους κρατικούς πόρους για προσλήψεις δεκάδων χιλιάδων αστυνομικών; Ποιος νομοθετεί εν μέσω πανδημίας καταστρέφοντας το μέλλον μιας ολόκληρης γενιάς μαθητών και φοιτητών και ισοπεδώνοντας λαϊκές κατακτήσεις; Ποιος χτύπησε τις καταλήψεις στέγης την ίδια στιγμή που τζογάριζε πάνω στην ανάπτυξη με πήλινα πόδια της οικονομίας του Airbnb; Ποιος εισέβαλε αμέτρητες φορές μέσα στα Πανεπιστήμια δημιουργώντας πολιτική πόλωση; Ποιος προκαλεί μια πρωτοφανή οικονομική και κοινωνική καταστροφή αντιμετωπίζοντας την πανδημία με μοναδικό εργαλείο την καραντίνα διαρκείας; Ποιος οδήγησε την οικονομία στο σημείο να έχει ξεπεράσει το δημόσιο χρέος το 200%; Ένα δημόσιο χρέος πλήρως κατασκευασμένο μετά από 3 μνημόνια, κάμποσους μηχανισμούς ανταλλαγής της ΕΕ. και του ΔΝΤ, μετά το PSI, μετά την τραπεζική χρεοκοπία και μετά το ξεπούλημα κάθε δημόσιου αγαθού).
- Τέλος, η πρωθυπουργική υπόσχεση «είμαι εδώ για να εγγυηθώ την ενότητα, την ασφάλεια και την ευημερία όλων των Ελλήνων», μόνο ως πικρό ανέκδοτο μπορεί να ακουστεί, τη στιγμή που τα νοσοκομεία καταρρέουν, τα κρούσματα ξεπέρασαν τα 3000 ημερησίως και, από την άλλη πλευρά, η ανεργία αυξάνεται κατακόρυφα, μια νέα εκρηκτική οικονομική κρίση κυοφορείται και η κοινωνία ασφυκτιά από περιοριστικά μέτρα – κάποια από τα οποία είναι προφανέστατα παράλογα και η μοναδική τους λειτουργία είναι να συμβάλλουν ώστε να μπούμε στο γύψο. Άλλωστε, όλα στη Νέα Σμύρνη ξεκίνησαν όταν άνδρες των μονάδων ΔΙΑΣ άρχισαν να κόβουν πρόστιμα σε παππούδες και οικογένειες διότι «απαγορεύεται να κάθεστε στα παγκάκια»!
Ο Μητσοτάκης δεν είναι ο Ντε Γκωλ. Επιπλέον, η σιωπηλή πλειοψηφία είναι εξαιρετικά ρευστή, απρόβλεπτη και ευμετάβλητη, εγκλωβισμένη στο ασφυκτικό περιβάλλον της πανδημίας, των αλλεπάλληλων lockdown, της καλπάζουσας οικονομικής κρίσης και της κοινωνικής καταστροφής. Αργά, αλλά σταθερά, στρέφεται εναντίον του κυβερνώντος κόμματος χωρίς να μπορεί να βρει εναλλακτική πολιτική λύση. Αυτή ακριβώς η ρευστότητα και η εκρηκτικότητα που προκύπτει από το πολιτικό αδιέξοδο προκαλεί αμηχανία στα κυβερνητικά επιτελεία και ειδικότερα στον ακροδεξιό άξονα που αποτελεί την κινητήρια δύναμη της κυβερνητικής μηχανής. Γι΄ αυτό ο πρωθυπουργός με ένα διάγγελμα 30 δευτερολέπτων απευθύνεται αποκλειστικά στον σκληρό πυρήνα της δεξιάς και μάλιστα με έναν λόγο βαθιά διχαστικό.
Η εικόνα του λιπόθυμου αστυνομικού των ΔΙΑΣ, ως να ήταν περίπου αναμενόμενη, χρησιμοποιήθηκε ως το κατάλληλο φόντο για ένα διάγγελμα βαθιά διχαστικό, εξαιρετικά απειλητικό και πολιτικά ανεπαρκές. Κάτι σαν αδέξιος ακροδεξιός αυτοσχεδιασμός. Το διάγγελμα αποπνέει φόβο και βαθύ μίσος απέναντι στη λαϊκή πλειοψηφία και τη νεολαία.
Η απάντηση πλέον βρίσκεται πρώτα και κύρια στις οργανωμένες δυνάμεις του κινήματος. Όποιος κάνει έστω ένα βήμα πίσω απέναντι στην αντιδημοκρατική εκτροπή – και οι αποψινές δηλώσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης δεν προκαλούν αισιοδοξία από αυτή την άποψη – θα φέρει ιστορικές ευθύνες. Εκείνο που απαιτείται άμεσα, είναι η μαζικότερη δυνατή κινηματική και πολιτική έκφραση της οργής του λαϊκού παράγοντα, η αγωνιστική συνεννόηση και η κλιμάκωση του κινήματος με μεγάλες, ακόμα πιο μαζικές και αυστηρά αυτοπεριφρουρούμενες παλλαϊκές κινητοποιήσεις. Εκεί βρίσκεται η ελπίδα, εκεί θα οικοδομηθεί η κοινωνική και πολιτική συμμαχία που μπορεί όχι μόνο να αναχαιτίσει αλλά και να ανατρέψει τόσο την αντιδημοκρατική εκτροπή όσο και την ισοπέδωση των λαϊκών κατακτήσεων.