Ένα απόγευμα στο σπίτι της Άχεντ Ταμίμι
της Αδριανής Προκόπη
Από την πενθήμερη παραμονή μας στην Παλαιστίνη πήραμε μια μικρή μόνο γεύση για τα όσα καθημερινά περνούν οι Παλαιστίνιοι στην καθημερινότητά τους. Κάθε μέρα, μικροί και μεγάλοι, είναι αναγκασμένοι να δίνουν μικρότερες και μεγαλύτερες μάχες. Μάχη για να πάνε στη δουλειά τους ή στο σχολείο τους, μάχη για να φτάσουν στον προορισμό τους στην ώρα τους, μάχη για να καλλιεργήσουν τα χωράφια τους, μάχη για να διατηρήσουν τα σπίτια τους, μάχη για να μην εκδιωχθούν από τη γη τους, από την πατρίδα τους, μάχη για να ζήσουν…
Όταν ξεκινάς για να συμμετάσχεις σε μια αποστολή εκπαιδευτικών στην Παλαιστίνη, νομίζεις ότι είσαι προετοιμασμένη. Θεωρείς ότι οι ιστορίες που έχεις διαβάσει, οι φωτογραφίες και τα βίντεο που έχεις δει, σε έχουν προετοιμάσει για όσα πρόκειται να δεις και να ζήσεις. Δυστυχώς η πραγματικότητα ξεπερνά όλα όσα έχεις στο μυαλό σου και όλα όσα φαντάζεσαι ότι θα συναντήσεις. Οι εικόνες είναι καθηλωτικές και σοκαριστικές. Ατελείωτα τείχη, συρματοπλέγματα, ηλεκτροφόρα καλώδια, check points, πάνοπλοι και ετοιμοπόλεμοι στρατιώτες.
Νάμπι Σάλεχ, ένα από τα εκατοντάδες χωριά που συνεχίζει να αντιστέκεται καθημερινά
Την πρώτη μέρα της αποστολής μας στην Παλαιστίνη, επισκεφτήκαμε το χωριό της Άχεντ Ταμίμι, το Νάμπι Σάλεχ. Η Άχεντ Ταμίμι είναι μια 16χρονη Παλαιστίνια, που έχει γίνει το σύμβολο της παλαιστινιακής αντίστασης, καθώς χαστούκισε έναν Ισραηλινό στρατιώτη που εισέβαλε – για πολλοστή φορά – στο χωριό της μία μόνο μέρα μετά τον παρολίγο θανάσιμό τραυματισμό του ξάδερφού της. Η Άχεντ μαζί με τη μητέρα της βρίσκονται φυλακισμένες στις Ισραηλινές φυλακές εκτίοντας την οκτάμηνη ποινή τους.
Το Νάμπι Σάλεχ βρίσκεται 20 χιλιόμετρα έξω από την Ραμάλα. Λίγο πριν φτάσουμε μέσα στο χωριό, σταματήσαμε για να δούμε μία εικόνα που θα συναντούσαμε πολύ συχνά τις επόμενες μέρες. Έναν ισραηλινό εποικισμό με όμορφα σπίτια, πολύ πράσινο, εύφορα χωράφια και τείχη περιμετρικά. Έξω από τον εποικισμό είδαμε ξερά και απότιστα χωράφια, μέρη όπου φαινόταν ότι κάποτε υπήρχαν πολλά ελαιόδεντρα και κάνιστρα από δακρυγόνα. Οι έποικοι καταλαμβάνουν τις πιο εύφορες περιοχές της Παλαιστίνης, αρπάζουν τα χωράφια, ξεριζώνουν δέντρα και ελέγχουν το νερό. Δεν επιτρέπουν σε κανέναν να πλησιάσει τις πηγές του νερού, πόσο μάλλον να τις χρησιμοποιήσει για να ποτίσει τη γη του.
Σταματώντας έξω ακριβώς από το σπίτι της οικογένειας Ταμίμι, μας περίμεναν ο πατέρας της Άχεντ, ο γνωστός ακτιβιστής Μπάσεμ Ταμίμι, και άλλα μέλη της οικογένειας. Μας υποδέχτηκαν με ιδιαίτερα θερμό τρόπο και δέχτηκαν να μας μιλήσουν για τους αγώνες της Άχεντ, της υπόλοιπης οικογένειας αλλά και ολόκληρου του χωριού. Τα λόγια του ήταν καθηλωτικά και μας έφερναν δάκρυα στα μάτια. Με βάση τη Συμφωνία του Όσλο το χωριό βρίσκεται στην Area C, δηλαδή κάτω από Ισραηλινό Στρατιωτικό Έλεγχο και απαγορεύονται οι οποιεσδήποτε κατασκευές από την πλευρά των Παλαιστινίων. Έχουν εκδοθεί εντολές κατεδάφισης για τουλάχιστον 13 σπίτια του Νάμπι Σάλεχ, οι οποίες μπορούν να εφαρμοστούν ανά πάσα στιγμή. Το χωριό, επίσης, μπορεί να έχει νερό μόνο για 12 ώρες την ημέρα, ενώ ο διπλανός εποικισμός για 24 ώρες το εικοσιτετράωρο.
Μπάσεμ Ταμίμι: Η αντίσταση ήταν το λιγότερο που θα μπορούσε να κάνει η Άχεντ
Ο Μπάσεμ Ταμίμι καθώς και η γυναίκα του Ναριμάν έχουν συλληφθεί και φυλακιστεί από 4 φορές ο καθένας. Έχουν μάθει να μην το βάζουν κάτω και να μην κάμπτονται από τις καθημερινές Ισραηλινές επιθέσεις. Έχουν μάθει στα παιδιά τους να αντιστέκονται. Αναφερόμενος στην κόρη του Άχεντ μάς επισημαίνει ότι, παρόλο που έχει μεγαλώσει μέσα στην Κατοχή, έβλεπε την οικογένειά της αλλά και ολόκληρο το χωριό να αντιστέκονται και να παλεύουν. Γι αυτό δεν θα μπορούσε να κάνει κάτι διαφορετικό. Η αντίσταση ήταν το λιγότερο που θα μπορούσε να κάνει. Εμφανώς συγκινημένος αναφέρεται στο ρόλο των γυναικών στην αντίσταση: «Η ελεύθερη, δυνατή και μορφωμένη γυναίκα είναι το όχημα για μια ελεύθερη Παλαιστίνη».
Κατά τη διάρκεια της συζήτησής μας, μπαίνει στο δωμάτιο ο ξάδερφος της Άχεντ Ταμίμι, ο 15χρονος Μοχάμεντ. Ο Μοχάμεντ δέχτηκε δολοφονικό χτύπημα στο κεφάλι με πλαστική σφαίρα από Ισραηλινό στρατιώτη σε μία από τις αναρίθμητες εισβολές των Ισραηλινών δυνάμεων ασφαλείας στο χωριό. Το «αδίκημά» του ήταν ότι ανέβηκε σε έναν τοίχο για να δει πού βρίσκονταν οι στρατιώτες. Η πλαστική σφαίρα διαπέρασε το μεγαλύτερο μέρος του κεφαλιού του. Υποβλήθηκε σε 7ωρη χειρουργική επέμβαση και ήταν σε κώμα για 7 ημέρες. Κατάφερε και επιβίωσε. Οι πρώτες φωτογραφίες μετά την έξοδό του από το νοσοκομείο, δείχνουν τον Μοχάμεντ να μην έχει το ¼ σχεδόν του κρανίου του. Την ημέρα που η αποστολή τον συνάντησε, οι γιατροί είχαν αναπλάσει το κεφάλι του και τώρα βρίσκεται σε μία μακρά διαδικασία ελέγχου και ιατρικής επίβλεψης. Αφού μας περιέγραψε τη σκηνή του τραυματισμού που παρολίγον να στοιχίσει τη ζωή του, τον ρωτήσαμε ποια είναι τα όνειρά του. Η απάντησή του ήταν συγκλονιστική: Αν έχω ζωή, θα αρχίσω να ονειρεύομαι μόλις τελειώσω το Πανεπιστήμιο. Τι άραγε μπορεί να πει κάποιος μετά από μια τέτοια απάντηση από το στόμα ενός 15χρονου αγοριού;
Το νήμα της κουβέντας πήρε η 12 ετών ξαδέρφη της Άχεντ, η Τζάνα. Η Τζάνα μας συστήθηκε ως η νεαρότερη δημοσιογράφος στον κόσμο, καθώς σχεδόν καθημερινά τραβάει βίντεο και γράφει άρθρα τα οποία δημοσιεύει στα κοινωνικά δίκτυα ενημερώνοντας τον κόσμο για την κατάσταση που επικρατεί στο Νάμπι Σάλεχ, αλλά και σε ολόκληρη την Παλαιστίνη.
«Η Κατοχή κλέβει τα όνειρα μας, δεν μας αφήνει να ζήσουμε την παιδική μας ζωή». Αυτά ήταν τα πρώτα λόγια ενός 12χρονου παιδιού. Ενός παιδιού που για τις Ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες είναι η μικρότερη ηλικιακά απειλή για το κράτος του Ισραήλ. Η Τζάνα μάς περιέγραψε με τον άμεσο και όμορφο λόγο της όλα όσα αναγκάζονται να υποστούν τα παιδιά της Παλαιστίνης και έχουν έναν και μόνο κοινό παρονομαστή: την Κατοχή. Η Κατοχή τους στερεί τη θάλασσα, η Κατοχή τους στερεί την ελεύθερη πρόσβαση στο σχολείο γιατί για μια απόσταση 20 λεπτών χρειάζονται δύο με δυόμιση ώρες εξαιτίας των συνεχών σημείων ελέγχου, η Κατοχή τους στερεί την παιδικότητα. Μόνο από το Νάμπι Σάλεχ υπάρχουν 13 παιδιά φυλακισμένα στις Ισραηλινές φυλακές.
Πώς γίνεται ένα παιδί να μη μπορεί να ζει και να μην μπορεί να απολαμβάνει την παιδική του ηλικία, πώς γίνεται ένα παιδί να μην μπορεί να βγει έξω και να παίξει, πώς γίνεται ένα παιδί να μην μπορεί να διαβάσει για τις εξετάσεις του, όταν ανά πάσα ώρα και στιγμή μπορεί να εισβάλλουν στο χωριό οι Ισραηλινές στρατιωτικές δυνάμεις; Πώς γίνεται να θεωρείται φυσιολογικό να συναντάς παιδιά που έχουν συλληφθεί, τραυματιστεί, που έχουν αναπνευστικά προβλήματα λόγω των δακρυγόνων, που έχουν ξυπνήσει μέσα στη νύχτα γιατί ο στρατός έχει εισβάλει στα σπίτια τους για εκφοβισμό; Αυτές οι ερωτήσεις κατέκλυζαν το μυαλό μας όση ώρα ακούγαμε την οικογένεια αυτή να μας μιλάει. Κι όμως στα μάτια αυτών των παιδιών, στα μάτια αυτής της οικογένειας δεν υπήρχε η μεμψιμοιρία. Δεν έβλεπες ήττα και παραίτηση. Τα μάτια τους είχαν μια λάμψη και μπορούσες να διακρίνεις την αστείρευτη δύναμη της ψυχής τους. Η αντίσταση για αυτούς είναι μονόδρομος. Το όνειρο για μια ελεύθερη πατρίδα είναι για αυτούς σηματωρός.
Αυτό που με έμφαση μας ζήτησε η Τζάνα ήταν να μεταφέρουμε σε όλο τον κόσμο το μήνυμα των παιδιών και του λαού της Παλαιστίνης. Να μεταφέρουμε όλα όσα είναι αναγκασμένοι να υποφέρουν και να υπομένουν εξαιτίας της Κατοχής. Είναι χρέος μας, μας είπε, ως εκπαιδευτικοί να ενημερώσουμε τους μαθητές και τις μαθήτριές μας για τα δεινά που περνάει αυτός ο τόπος. Η νέα γενιά των Παλαιστινίων είναι αυτή που θα κάνει την αλλαγή. Η νέα γενιά είναι η γενιά της ελευθερίας. Οι νέοι άνθρωποι πρέπει να μορφωθούν και να πληροφορηθούν για το τι γίνεται στην Παλαιστίνη. Χωρίς τη νέα γενιά δεν υπάρχει μέλλον. Και γι αυτό ο ρόλος μας ως εκπαιδευτικοί είναι ακόμη πιο σημαντικός.
Η Κατοχή είναι μια μορφή εθνοκάθαρσης. Η αρπαγή των χωραφιών, των αμπελιών και των σπιτιών των Παλαιστινίων, η απαγόρευση ανοικοδόμησης νέων σπιτιών αλλά και ανακαινίσεων, η απαγόρευση ανέγερσης σχολείων, η ελεύθερη μετακίνηση σε άλλες πόλεις και χωριά, οι συλλήψεις, οι τραυματισμοί και οι δολοφονίες είναι μερικές μόνο από τις μεθόδους που χρησιμοποιούν οι ισραηλινές κατοχικές δυνάμεις προκειμένου να κάμψουν το ηθικό των Παλαιστινίων και να τους αναγκάσουν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Πώς μπορεί όμως κάποιος να αφήσει τη γη που μεγάλωσε, το μέρος όπου έπαιζε όταν ήταν μικρός, το μέρος όπου τώρα μεγαλώνουν τα παιδιά και τα εγγόνια του; Όταν, μάλιστα, γνωρίζει ότι έχει δίκιο;
Το παρακάτω τραγούδι των Active Member στριφογύριζε στο μυαλό μου 5 μέρες. Τα μάτια των παιδιών είχαν μια σπίθα. Μια σπίθα που, παρ’ όλες τις δυσκολίες, δεν σβήνει. Ένας λαός παλεύει για να μείνει στον τόπο του, παλεύει για να μη ζει σε μια ανοιχτή φυλακή. Κι εμείς από τη δική μας την πλευρά πρέπει να βάλουμε το λιθαράκι μας, ώστε ο μικρός Μοχάμεντ να μπορέσει να αρχίσει να ονειρεύεται, ώστε η Τζάνα να μπορέσει να πάει στη θάλασσα και τα παιδιά στο μικρό χωριό της Zanuta να καταφέρουν να πάνε στο σχολείο τους που θα έχει τοίχους και ταβάνι και όχι μια τέντα.
Για τα μάτια ενός παιδιού που ψάχνει γη, γκρεμίζω ουρανούς, λυτρώνω μάνες και γιους. Κάνω τη γλώσσα μου την πορφυρένια, ατόφιο μολύβι· και τη ψυχή μου ένα απέραντο από στίχους καλύβι. Ρίχνω το κάστρο σας, φτύνω του άστρου σας την κόχη. Γίνομαι αύρα αλμυρή και στερνοβρόχι.
ΥΓ. Λίγο πριν δημοσιευθεί το άρθρο, ενημερωθήκαμε για δύο πολύ σοβαρές εξελίξεις:
- Οι Παλαιστίνιοι συνάδελφοί μας μας ενημέρωσαν ότι ο Ισραηλινός στρατός «απήγαγε» τον Μοχάμεντ, τον ξάδερφο της Άχεντ Ταμίμι, στην είσοδο του χωριού χωρίς κανέναν απολύτως λόγο. Για ώρες οι δικοί του άνθρωποι τον έψαχναν χωρίς αποτέλεσμα. Οι Ισραηλινοί στρατιώτες τον άφησαν ελεύθερο αρκετές ώρες αργότερα και μόνο όταν διαπίστωσαν ότι η κατάσταση της υγείας του δεν έχει ακόμη σταθεροποιηθεί.
- Ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ δήλωσε ότι σχεδιάζει να ζητήσει άμεσα άδεια για την κατασκευή περίπου 2.500 νέων εποικισμών στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, οι οποίοι θα κατασκευαστούν μέσα στο 2018.