Λένα Παπαδοπούλου, Μειονοτικό Σχολείο Γλαύκης Ξάνθη
Ο Παπαγιανόπουλος και ο Κατράκης σε ένα έρημο χωριό, οι δυο ήρωες του Αγγελόπουλου στο «Ταξίδι στα Κύθηρα» συναντώνται και κινηματογραφείται ο διχασμός, το τραύμα του εμφυλίου. Δυο «αντιμαχόμενα» πρόσωπα ο ένας, ο Παπαγιαννόπουλος σαν δαρμένος σκύλος με πεσμένα αυτιά να αναζητεί μια κουβέντα συμφιλίωσης. Ο άλλος σαν γερτό, ξερό δέντρο, δεν μιλά ακούει. Δυο ήρωες του σινεμά, δυο ηθοποιοί που και οι δυο πολέμησαν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο ένας δεξιός, ο άλλος κομμουνιστής εξορισμένος, ο πρώτος από τους νικητές, ο δεύτερος ανήκει στους ηττημένους. Σαν να παίζουν τους εαυτούς τους, ίσως για αυτό επιλέχθηκαν. Το χωρικό πλαίσιο η εγκατάλειψη ενός τόπου, χωρίς κατοίκους που εμφανίζονται αργότερα, ως διώχτες του αποσυνάγωγου αριστερού.
Η σπασμένη φωνή του Παπαγιαννόπουλου μιλά για την ήττα και των δυο, την ήττα ενός εμφυλίου πολέμου, δίνει τη δική του εκδοχή «μας έβαλαν να πολεμήσουμε, ο άνθρωπος με τον άνθρωπο, ο λύκος με τον λύκο» κλίνει την συνομιλία και φεύγει. Ανοίγει την ομπρέλα που κρατά στο χέρι, δεν βρέχει, ίσως τον σώζει από την αμηχανία, ίσως να σφραγίζει το τέλος της συνομιλίας, μια μαύρη ομπρέλα, αυτή που κρατούν οι άντρες, ίσως τον στεγάζει, στεγάζει τις ιδέες του, για αυτές απολογήθηκε προηγουμένως με το σπάσιμο της φωνής του και το τσιγάρο που κέρασε τον αλλοτινό εχθρό του. Έρημος εκστομίζει με απόγνωση τα τελευταία λόγια και αποχωρεί. Η συμφιλίωση δεν θα έρθει σε αυτήν τη γενιά, μπροστά του ένα χωριό άδειο, μια ζωή χωρίς νόημα, ένας γάιδαρος φορτωμένος με μια παλιά τηλεόραση, τα γεγονότα τώρα τα βλέπουν, δεν τα δημιουργούν. Τραγουδάει τον ύμνο του πυροβολικού, της πλευράς που τάχθηκε, και η ομπρέλα του, τα λιγοστά υπάρχοντα στο πλάνο χάνονται, ένα άσπρο σπίτι εμφανίζεται, σαν αντίστιξη στη μαύρη, ανωφελή, αλειτούργητη, ομπρέλα.
Η διαλογικότητα, η σύνδεση του ενός από τον άλλον, η μνήμη, η εξιλέωση, το αποσιωπημένο παρελθόν, η μεταπολεμική πραγματικότητα, το ατομικό με το συλλογικό, μαζί με τα συναισθήματα, τους τρόπους των ανθρώπων, ιστορούνται κινηματογραφικά.
