ΦΥΛΛΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ
(προσαρμογή εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων του ΥΠΠΟ)
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ζαχαράκη Εύη, Παπαποστόλου Ελένη
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Οι παρακάτω δραστηριότητες απευθύνονται σε μαθητές της Γ’ τάξης και μπορούν να πραγματοποιηθούν κατά την ξενάγησή τους στην προϊστορική συλλογή του Εθνικού Μουσείου. Πραγματοποιούνται όλες στην αίθουσα της Μυκηναϊκής συλλογής, όμως προϋποθέτουν γνώσεις ή/και ξενάγηση στις άλλες αίθουσες του μουσείου.
Η ξενάγηση που κάναμε εμείς ξεκίνησε από την νεολιθική συλλογή, με στάσεις στα ευρήματα από το Διμήνι/Σέσκλο, στα νεολιθικά ειδώλια, σε ένα μοναδικό στην τέχνη του αγγείο τοποθετημένο σε ξεχωριστή προθήκη, στα νεολιθικά περίαπτα (με ιδιαίτερη έμφαση σε αυτό που παριστάνει έμβρυο) και στα εργαλεία από οψιανό. Συνεχίστηκε στην κυκλαδική συλλογή με στάση στα ειδώλια των μουσικών, στο μεγάλο γυναικείο ειδώλιο/άγαλμα, στην προθήκη με βιολόσχημα, ανδρικά και γυναικεία ειδώλια τοποθετημένα καθ’ ύψος που βρίσκονται απέναντι από τους μουσικούς, σε προθήκη με τα τηγανόσχημα και χρωματοθήκες, σε προθήκη με εργαλεία (λεπίδες, λαβίδες κ.λπ.), στην προθήκη στον μεγάλο κέρνο, στην προθήκη με το αγγείο που έχει παράσταση με ψαράδες και στη νεολιθική μπανιέρα. Κατόπιν στη συλλογή της Θήρας όπου σταματήσαμε στο μινωικό καράβι για να τονίσουμε τη σχέση των εκθεμάτων με τους θαλασσοκράτορες Μινωίτες και επιστήσαμε την προσοχή των παιδιών στα χρώματα των βράχων στο ακρωτήρι της Θήρας στη φωτογραφία που βρίσκεται εκεί. Συνεχίσαμε με τα αγγεία με θέματα θαλασσινά, στα ραμφόστομα αγγεία (άνθρωποι- πουλιά) στη ζυγαριά με τα σταθμά, στην τροφή, στο γύψινο εκμαγείο του κρεβατιού και, βέβαια, στις τρεις θαυμάσιες τοιχογραφίες. Κατόπιν κατεβήκαμε στην αίθουσα των μυκηναϊκών ευρημάτων και είδαμε τις μάσκες, τους θώρακες, τα όπλα και τα κοσμήματα από τον ταφικό κύκλο α’, ύστερα πήγαμε στη μακέτα της ακρόπολης των Μυκηνών, στις τοιχογραφίες, στον κρατήρα των πολεμιστών και στην λίθινη τοιχογραφία, στις πινακίδες γραμμικής β’, στα ειδώλια τ, φ, ψ και στα πήλινα ζώα, στα κύπελα από το Βαφειό και στα σφραγιστικά δαχτυλίδια που βρίσκονται δίπλα.
Η ξενάγηση έγινε με τη δική μας καθοδήγηση και με ερωτήσεις που απαντούσαν τα παιδιά, ανακαλύπτοντας έτσι τη γνώση που προσφέρει το μουσείο. Αυτό βοήθησε στο να μη βαρεθούν, παρ’ όλο που η ομάδα μας ήταν μεγάλη (29 μαθητές· θα ήταν καλύτερα αν είχαμε μόνο 15).
Κατόπιν, μοιράσαμε τα παιδιά σε ομάδες και τους αναθέσαμε να ανακαλύψουν τα αντικείμενα με τα οποία θα ασχολούνταν στα φύλλα εργασίας. Άλλες δραστηριότητες ήταν πιο εύκολες και άλλες πιο δύσκολες. Εμείς είχαμε εντοπίσει από πριν τα αντικείμενα και βοηθήσαμε τα παιδιά που δυσκολεύονταν, αν και πολλά τα βρήκαν μόνα τους. Είχαμε επίσης επισκεφθεί δυο φορές τις συλλογές, για να προετοιμάσουμε και να χρονομετρήσουμε την ξενάγηση. Κάναμε μία ώρα στην ξενάγηση και μισή ώρα στις δραστηριότητες. Ξεκινήσαμε στις 10.00 πμ., θα ήταν όμως ακόμα καλύτερα πριν τις 9.00 π.μ., οπότε υπάρχει μεγάλη άνεση να μετακινούμαστε στους χώρους.
Να σημειώσουμε εδώ ότι δεν είμαστε αρχαιολόγοι ούτε ξεναγοί, ούτε καν ιστορικοί ή φιλόλογοι. Είμαστε δάσκαλοι μαθητών της Γ’ τάξης. Η δική μας ξενάγηση και οι δραστηριότητες που την συνοδεύουν στόχευε στο:
- να ζωντανέψουμε όσα έμαθαν τα παιδιά για τους πολιτισμούς αυτούς
- να εμπεδώσουν τα πιο βασικά μέσα από τις ερωτήσεις που τους κάναμε κατά την ξενάγηση.
- να μάθουν να κινούνται μέσα στο μουσείο σωστά και χωρίς να ενοχλούν.
- να μάθουν να παίρνουν πληροφορίες από μια μουσειακή συλλογή.
- να μάθουν να ερευνούν μια αίθουσα σε ένα μουσείο.
Να αναφέρουμε πως οι δραστηριότητες θα μπορούσαν να εμπλουτιστούν και με άλλες. Αυτές που προτείνουμε είναι προσαρμογές των δραστηριοτήτων του ΥΠΠΟ που προτείνονται από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο αλλά και από τον κόμβο http://followodysseus.culture.gr. Εμείς, για πρακτικούς λόγους, περιοριστήκαμε σε δραστηριότητες που μπορούσαν να πραγματοποιηθούν στην αίθουσα των μυκηναϊκών ευρημάτων. Είχαμε μαζί μας δύο συνοδούς παράλληλης στήριξης μαθητών των τάξεών μας που μας βοήθησαν σε πρακτικά ζητήματα. Γνωρίζαμε εκ των προτέρων τη σύνθεση των ομάδων και τι θα έκανε η καθεμιά και μοιράσαμε τα φυλλάδια πριν την είσοδο των παιδιών στο μουσείο. Τα παιδιά, εκτός των άλλων, είχαν μαζί τους το βιβλίο της Ιστορίας και ένα μολύβι με γόμα.
Παρ’ ότι είχαμε αγωνία μήπως οι μαθητές μας βαρεθούν και δυσκολευτούν, εκείνοι ενθουσιάστηκαν (πράγμα που αποτελεί τη μεγαλύτερη και μοναδική ανταμοιβή για την προσπάθειά μας). Ελπίζουμε η δουλειά που κάναμε να βοηθήσει και άλλους συναδέλφους να ξεναγήσουν μόνοι τους τους μαθητές.
Ζαχαράκη Εύη, Παπαποστόλου Ελένη, δασκάλες