Ηλίας Παπαχατζής
Θα προσπαθήσω να σας μεταφέρω κάποιες πρώτες σκέψεις για το
νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας “περί αξιολόγησης”. Ξεκινώντας από
τα φαινόμενα, το νομοσχέδιο ανακοινώθηκε τη μέρα που έκλειναν τα
σχολεία. Το μήνυμα είναι σαφές: “κάντε εσείς τις διακοπές σας κι εμείς
αποφασίζουμε για το τι σχολείο θα σας περιμένει το Σεπτέμβρη”. Επομένως
οι αποφάσεις έχουν ληφθεί από την κυβέρνηση ερήμην των
εκπαιδευτικών. Καθόλου πρωτότυπο βεβαίως, αλλά πολύ δημοκρατικό είναι
αλήθεια!
Άρα, οι κυβερνώντες θέλουν να επιβάλουν την πολιτική τους για την
Παιδεία. Η πιο τρανή απόδειξη γι’ αυτό είναι ότι οι Περιφερειακοί
Δ/ντες Εκπ/σης σύμφωνα με το νομοσχέδιο αξιολογούνται από το
Γεν. Γραμματέα του υπουργείου και τον Υπουργό Παιδείας. Επομένως δεν
υπάρχει καμία αντικειμενική αξιολόγηση, αλλά κομματική, “κομμένη και
ραμμένη” στα μέτρα του κυβερνώντος κόμματος. Εκτός κι αν η υπουργός
είναι καταξιωμένο στέλεχος της εκπαίδευσης…
Τι πολιτική λοιπόν θέλουν να προωθήσουν απ’ το υπουργείο; Αυτή που
έχουν ζήσει δηλ. την ιδιωτικοποίηση της εκπ/σης και την προσαρμογή της
δημόσιας εκπ/σης στη λογική του σχολείου-επιχείρηση. Δηλ. τη λογική
ενός σχολείου που αναζητεί πόρους για να συντηρηθεί (“αυτονομία”) και
που για την πορεία του δε φέρει κυρίαρχη ευθύνη το σύστημα εκπ/σης
ούτε οι πολιτικές επιλογές των κυβερνήσεων, αλλά οι εκπαιδευτικοί, που
πρέπει να λογοδοτήσουν και μάλιστα ατομικά.
Η βασική μου αντίρρηση είναι επιστημονικού χαρακτήρα. Η
Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης έχει αποδείξει εδώ και δεκαετίες ότι η
αποτελεσματικότητα του σχολείου συνδέεται με πολλούς
παράγοντες. Κυριότερος απ’ αυτούς θεωρείται η κοινωνικοοικονομική
προέλευση των μαθητών και το πολιτισμικό υπόβαθρο των οικογενειών
τους. Όποια κυβέρνηση λοιπόν δεν προσπαθεί να μειώσει τις
ανισότητες (π.χ. με μείωση της ανεργίας, ενίσχυση των φτωχών
οικογενειών) ή έστω να πάρει αντισταθμιστικά μέτρα π.χ. μορφές
ενισχυτικής διδασκαλίας, ενίσχυση των περιφερειακών σχολείων, βελτίωση
των υποδομών… αυτή η κυβέρνηση λοιπόν δεν κάνει καμία σοβαρή
προσπάθεια αναβάθμισης της εκπαίδευσης χωρίς αποκλεισμούς και
επιδιώκει άλλους στόχους. Με ενοχλεί λοιπόν που οι ιθύνοντες του
υπουργείου παραγνωρίζουν τα πορίσματα των επιστημών επιδιώκοντας να
προωθήσουν “ένα σχολείο της αγοράς”.
Το χειρότερο είναι ότι αυτήν τους την προσπάθεια θα την υποστούν
οι εκπαιδευτικοί, οι γονείς και οι μαθητές μιας και το σχολείο των όλων
και των ίσων θα απομακρυνθεί ακόμα περισσότερο με τα κυβερνητικά
σχέδια (όπως κάνουν και στα Πανεπιστήμια με τη θεσμοθέτηση ελάχιστης
βάσης εισαγωγής)
Το “νέο σχολείο” (δεν ξεχνώ τις αντίστοιχες απόπειρες για ένα
ιδιωτικοποιημένο και αστυνομοκρατούμενο πανεπιστήμιο) θα έχει ένα
“πανίσχυρο” διευθυντή, υπό την επίβλεψη του προϊσταμένου και του
συμβούλου και εκπαιδευτικούς που θα πρέπει να συμπληρώνουν συνεχώς
σχέδια και σενάρια μαθήματος, για να πείσουν ότι κάνουν αποτελεσματικό
μάθημα. Ο Δ/ντης θα πρέπει να είναι παιδαγωγός, για να μπορεί να
παρακολουθεί τα μαθήματα και να διαπιστώνει την παιδαγωγική μας σχέση
με τα παιδιά, ενώ από την άλλη πρέπει να ψάχνει χρήματα για να
επιβιώσει το σχολείο… ένας υπεράνθρωπος δηλ. αφού οι αρμοδιότητες του
αυξάνονται. Ο σύλλογος διδασκόντων υποβαθμίζεται και θα προσπαθεί να
φτιάξει “ομίλους” για δραστηριότητες εκτός ωραρίου και μάλιστα χωρίς
αμοιβή. Κάποιος φαίνεται ενημέρωσε το υπουργείο ότι παίρνουμε πολλά
λεφτά και δεν έχουμε τι να κάνουμε τα απογεύματα. Φαίνεται μάλλον ότι
οι κυβερνητικοί υπάλληλοι κρίνουν εξ ιδίων…
Σε ένα σχολείο λοιπόν όπου κάθε Σεπτέμβρη ψάχνει προσωπικό για να
λειτουργήσει, μιας και η αδικία εις βάρος των αναπληρωτών
συνεχίζεται, σε ένα σχολείο που αδυνατεί να εκδώσει τα απολυτήρια των
μαθητών του, σε ένα σχολείο όπου κανείς δε μας ρώτησε ούτε τις ανάγκες
μας ούτε τη γνώμη μας, κάποιοι στην κυβέρνηση (κι όχι μόνο αυτή), τον
ΟΟΣΑ, την Ε.Ε. και τις επιχειρήσεις αναζητούν τη “λύτρωση” στις
ανεστραμμένες τάξεις και τη διαίρεση και εκφοβισμό του εκπαιδευτικού
κόσμου.
Θα μας ξαναβρούν όλους μαζί στους δρόμους του αγώνα. Για το σχολείο των
αναγκών και των οραμάτων μας… αυτό που χωρά όλους τους μαθητές, όλους
τους εκπαιδευτικούς, όλη τη γνώση.