Φώτης Μαντζώρος
Τα τελευταία χρόνια η αξιολόγηση παρουσιάζεται στη χώρα μας ως πανάκεια για κάθε πρόβλημα της εκπαίδευσης. Μια απ’ τις μορφές που προτείνονται ως φάρμακο «δια πάσαν νόσον και δια πάσαν μαλακίαν» είναι η αξιολόγηση-χειραγώγηση των εκπαιδευτικών και η αξιολόγηση-κατηγοριοποίηση των εκπαιδευτικών μονάδων με βάση την επίδοση των μαθητών σε εθνικές ή περιφερειακές εξετάσεις. Αυτό που ξεχνούν οι υπουργοί Παιδείας, οι σε διατεταγμένη υπηρεσία «διανοούμενοι», αλλά και η συνδικαλιστική γραφειοκρατία που συνδιαλέγεται μαζί τους, να αναφέρουν είναι οι καταστροφές που επέφεραν οι εκπαιδευτικές αντι-μεταρρυθμίσεις που έχουν ως πρότυπο τις αλλαγές που άρχισαν στη Θατσερική Βρετανία της δεκαετίας του ’80.
Αντί για μια αναλυτική παρουσίαση κάποιων πλευρών της πολιτικής αυτής, ας δώσουμε το λόγο σ’ ένα βρετανό μαθητή, μέσα από το κείμενο που διάβασε στη Βουλή των Κοινοτήτων κατά την κορύφωση των περσινών κινητοποιήσεων των βρετανών εκπαιδευτικών για την κατάργηση των εξετάσεων SAT που θέλουν να αντιγράψουν στη χώρα μας οι εισηγητές των σλόγκαν «πρώτα ο μαθητής» και «όλα είναι θέμα παιδείας».
«Με λένε Κόνορ Μίλερ. Πηγαίνω στην 5η τάξη του Δημοτικού Σχολείου Μπένταλ στο Χάκνι.
Του χρόνου πρέπει να δώσω τις εξετάσεις Key Stage 2 SATs· ελπίζω όμως ότι μέχρι τότε η κυβέρνηση θα τις καταργήσει, όπως έκανε με τις αντίστοιχες εξετάσεις στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Αν οι εξετάσεις SAT είναι κακές για 14χρονα, από πού κι ως πού δεν υπάρχει πρόβλημα να βάζουμε να τις δίνουν 7χρονα και 11χρονα;
Το Μπένταλ είναι πολύ καλό σχολειό, κάθε χρόνο όμως οι δάσκαλοί μας πιέζονται ν’ αφήσουν όλα τ’ άλλα στη μέση για να προετοιμάσουν τα παιδιά της έκτης για τα SATs. Τρέμουν στην ιδέα ότι το σχολειό μας θα ‘κοπεί’ και θα πέσει στον πίνακα κατάταξης.
Τα σχολεία όμως δεν είναι ούτε ποδοσφαιρικές ομάδες ούτε σουπερμάρκετ και τα παιδιά δε θάπρεπε να τα ζυγίζουμε σαν νά ήταν λαχανικά.
Ο μεγάλος μου αδελφός ο Ντάνι μου’χει πει ότι δεν έκαναν καθόλου ιστορία ή γεωγραφία στην Έκτη. Δε θέλω να συμβεί αυτό σε μένα και τους φίλους μου.
Άκουσα στις ειδήσεις ότι τα παιδιά στη Βρετανία είναι απ’ τα λιγότερο χαρούμενα στον κόσμο. Είναι, την ίδια στιγμή, ανάμεσα σ’ αυτά που δίνουν τις περισσότερες εξετάσεις στον κόσμο. Είναι σύμπτωση; Δε νομίζω.
Τα SATs δε λένε στους δασκάλους τίποτα που να μην το ξέρουν ήδη· ούτε λένε στους γονείς τίποτα που να μη μπορούν οι δάσκαλοί μας να τους το πουν πολύ καλύτερα.
Η αξιολόγηση θα ’πρεπε να βοηθά τους μαθητές να μαθαίνουν· όχι την κυβέρνηση να φτιάχνει πίνακες κατάταξης που βάζουν τα σχολεία να ανταγωνίζονται μεταξύ τους σαν να’ ταν επιχειρήσεις.
Συνέχεια ακούω τους πολιτικούς στην τηλεόραση και το ραδιόφωνο να μιλούν ασταμάτητα για την κακή συμπεριφορά στα σχολεία.
Έχουν ποτέ τους σκεφτεί τι προκαλεί την κακή συμπεριφορά των μαθητών; Μήπως έχει να κάνει με την ταμπέλα της αποτυχίας που κολλάνε στα παιδιά οι εξετάσεις SAT; Γιατί να μπεις στο μπελά να δουλεύεις σκληρά και να συμπεριφέρεσαι καλά, αν σου λένε, στα έντεκά σου, ότι είσαι βλάκας;
Έχουν σκεφτεί ποτέ τους πόσο βαρετά μπορούν να γίνουν τα μαθήματα εξαιτίας των SATs και πώς αυτό μπορεί να κάνει τα παιδιά να χάνουν την ώρα τους;
Όταν διαβάζουμε ιστορίες και ποιήματα και χρησιμοποιούμε τη φαντασία μας το φχαριστιόμαστε. Όταν πρέπει να απαντήσουμε σε ατέλειωτες ερωτήσεις για μικρά κομματάκια, μας πιάνει ζαλάδα.
Είμαι τυχερός γιατί και η μαμά και ο μπαμπάς έχουν πάει στο πανεπιστήμιο και μπορούν να με βοηθάνε. Με ενθαρρύνουν και μου λένε να μην ανησυχώ για τις εξετάσεις SAT γιατί δεν τις έχω ανάγκη για να ξέρω πόσο καλά τα πάω.
Έχω ακόμα ήσυχες γωνιές στο σπίτι μου για να μελετώ τα μαθήματά μου και οι γονείς μου έχουν και το χρόνο και τα χρήματα να με πηγαίνουν σε μουσεία και σε κάστρα και σε παλιά εργοστάσια.
Πολλά παιδιά όμως δεν έχουν αυτά τα πλεονεκτήματα· κι είναι αυτά που συνήθως δεν τα πάνε καλά στα SATs. Αυτά είναι συνήθως που αργότερα στο γυμνάσιο παρατάνε το σχολειό.
Οι εξετάσεις SAT μας αγχώνουν και είναι άδικες. Το μόνο που κάνουν καλά είναι να βάζουν στην κορυφή των πινάκων κατάταξης τα σχολεία που είναι σε ευπορότερες περιοχές.
Χαίρομαι στ’ αλήθεια που οι δάσκαλοι κι οι διευθυντές αποφάσισαν να μποϋκοτάρουν τα SATs του χρόνου, αν η κυβέρνηση δεν έρθει στα σύγκαλά της και δεν τις ξεφορτωθεί μέχρι τότε.
Φτάνει πια με τις άχρηστες εξετάσεις SAT!»
No comment, Connor!
(Δημοσιευμένο το Φλεβάρη του 2010 στο πρώτο τεύχος του «άτακτου δελτίου» ενημέρωσης, προβληματισμού και διαλόγου της Ριζοσπαστικής Ανεξάρτητης Κίνησης Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ικαρίας-Φούρνων)
