Αδριανή Προκόπη
Μετά από 17 γυναικοκτονίες μέσα στο 2021, ξυλοδαρμούς και βιασμούς γυναικών, το Υπουργείο Παιδείας αποφάσισε να εγκρίνει μέσω του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής τη θεωρία της «προστασίας του αγέννητου παιδιού» που προωθείται μέσα από μία αμφιλεγόμενη και σαφέστατα συντηρητική οργάνωση στα πλαίσια του μαθήματος της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης που διδάσκεται στα Εργαστήρια Δεξιοτήτων! Έτσι έκρινε το Υπουργείο Παιδείας ότι θα συμβάλλει στη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των εφήβων του Γυμνασίου με το να στοχοποιεί για ακόμη μία φορά τα κορίτσια και τις γυναίκες για την επιλογή τους – μεταξύ άλλων – να προβούν σε άμβλωση. Οφείλουμε να ενημερώσουμε το Υπουργείο Παιδείας ότι η άμβλωση έγινε νόμιμη στην Ελλάδα το 1986 και αυτό αποτελεί μία κατάκτηση των γυναικείων οργανώσεων και του φεμινιστικού κινήματος και ένα δίχτυ προστασίας για όλα τα κορίτσια και τις γυναίκες που θέλουν να τερματίσουν μία ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Η νομιμοποίηση των αμβλώσεων εδώ και 35 χρόνια δεν οδήγησε στην αύξησή τους αλλά προστάτεψε όλα τα κορίτσια και τις γυναίκες από το να προβούν σε παράνομες αμβλώσεις εκτός νοσηλευτικών ιδρυμάτων που θα μπορούσαν να στοιχίσουν και τις ίδιες τις ζωές τους. Τόσα χρόνια έχουν περάσει και δεν σκοπεύουμε να επιτρέψουμε να αμφισβητείται το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης του σώματος των κοριτσιών και των γυναικών! Είναι τουλάχιστον εξοργιστικό όταν μερικούς μήνες πριν το φεμινιστικό κίνημα κατάφερε και ακύρωσε την σκοταδιστικού και σεξιστικού περιεχομένου εκδήλωση που δαιμονοποιούσε την άμβλωση για το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας, η οποία μάλιστα θα γινόταν υπό την αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας, να εγκρίνεται ένα τέτοιο υλικό για διδασκαλία σε νεαρές και νεαρούς εφήβους.
Τη σχολική χρονιά 2021-2022 εντάχθηκε στα Προγράμματα Σπουδών των σχολείων το μάθημα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στα πλαίσια της διδασκαλίας των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων. Από τα εκπαιδευτικά σωματεία έχει γίνει έντονη κριτική για τις πραγματικές στοχεύσεις του Υπουργείου αναφορικά με τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων. Καμία σχέση δεν έχει η πραγματική στοχοθεσία αυτού του «μαθήματος» με τη βιωματική μάθηση, την ανάπτυξη κριτικής σκέψης και άλλων εννοιών της νέας αγωγής που επικαλείται και χρησιμοποιεί το Υπουργείο ως περιτύλιγμα για να αποκρύψει τις πραγματικές σκοπιμότητες. Δεν είναι τυχαίο ότι ονομάζονται εργαστήρια δεξιοτήτων και όχι εργαστήρια γνώσεων που λειτουργούν αποσπασματικά και δεν διαπλέκονται με τα υπόλοιπα μαθήματα του προγράμματος σπουδών.
Στεκόμουν πάνω σ’ ένα λόφο κι είδα το Παλιό να πλησιάζει, μα ερχόταν σα Νέο. (…)Έτσι το Παλιό έκανε την εμφάνισή του σε Νέο μασκαρεμένο, Και έφερε αλυσοδεμένο μαζί του το Νέο να το παρουσιάσει σαν Παλιό. Μπέρτολτ Μπρεχτ, 1938
Η βιωματική μάθηση υπάρχει στα σχολεία πάνω από 20 χρόνια με εκπαιδευτικούς να έχουν δημιουργήσει πρωτότυπα υλικά μαζί με τις μαθήτριες και τους μαθητές τους. Εδώ και χρόνια πολλές και πολλοί εκπαιδευτικοί κάνουν μαθήματα σεξουαλικής αγωγής σε μαθήτριες και μαθητές όλων των ηλικιών, από το νηπιαγωγείο μέχρι και το Λύκειο μιλώντας για σεβασμό και αποδοχή. Η «καινοτομία» που ανακάλυψε το Υπουργείο Παιδείας έρχεται φέρνοντας μαζί της μία διάχυτη συντηρητικότητα και αντιεπιστημονικότητα. Τα βίντεο που εγκρίθηκαν για να προβληθούν σε μαθήτριες και μαθητές Γυμνασίου έχουν τίτλο: Προγεννητική Αγωγή, για την προετοιμασία για την γονεϊκότητα στην εφηβεία, νεότητα και ζευγάρι … Εύλογα δημιουργείται η απορία, πριν φτάσουμε στην γονεϊκότητα μήπως θα έπρεπε πρώτα να μιλήσουμε και να συζητήσουμε με τα παιδιά για την ασφάλεια στις σεξουαλικές σχέσεις; Μήπως οι υγιείς ερωτικές και σεξουαλικές σχέσεις και πώς αυτές μπορούν να χτιστούν είναι πιο σημαντικές και πιο καίριες για τις μαθήτριες και τους μαθητές του Γυμνασίου; Μάλλον τα ερωτήματα είναι ρητορικά για όσες και όσους δεν θεωρούν ότι οι σεξουαλικές επαφές από τα εφηβικά χρόνια γίνονται με αποκλειστικό στόχο την τεκνοποίηση.
Παρακολουθώντας τα αναχρονιστικά βιντεάκια που εγκρίθηκαν από το ΙΕΠ το μόνο που μπορεί να εξαχθεί ως συμπέρασμα είναι η έκδηλη ενοχοποίηση της γυναίκας. Η διάρκεια της εγκυμοσύνης πρέπει να είναι αποκλειστικά μια χαρούμενη, χωρίς άγχος και προβλήματα περίοδος, γιατί αλλιώς η γυναίκα βλάπτει το έμβρυο και μετέπειτα ενήλικα σχεδόν για όλη του τη ζωή. «Η γυναικεία αναπαραγωγική ικανότητα απόλλυται από τον δυτικό τρόπο ζωής που συμπεριλαμβάνει τις πρώιμες σεξουαλικές σχέσεις, την εναλλαγή συντρόφων, την πρόωρη σεξουαλική ζωή και τις αμβλώσεις» μεταξύ άλλων!! Φυσικά μέσα σε ένα τέτοιο αντιεπιστημονικό υλικό δεν θα μπορούσε να λείπει και η ταυτότητα φύλου, η οποία και αυτή επηρεάζεται από το αν το παιδί που επιθυμούσε η γυναίκα ταυτίζεται ή όχι με το βιολογικό φύλο του εμβρύου…
Δεν έχει μεγάλη σημασία να παραθέσουμε περισσότερες λεπτομέρειες από τα αντιεπιστημονικά και αναχρονιστικά μηνύματα που υπάρχουν σε αυτό το υλικό. Ούτως ή άλλως μπορεί εύκολα κάποια ή κάποιος να τα βρει στο διαδίκτυο. Είναι όμως καίριας σημασίας να συζητήσουμε για τη στοχοθεσία ενός μαθήματος σεξουαλικής αγωγής για παιδιά και εφήβους. Είναι σημαντικό να εκπαιδεύσουμε νέες γενιές όπου θα διδάσκονται ότι τα παιδιά δεν τα φέρνει ο πελαργός, τα γεννητικά όργανα έχουν επιστημονικές ονομασίες, οι σεξουαλικές επαφές δεν έχουν αποκλειστικό στόχο την τεκνοποίηση αλλά και την απόλαυση, η άμβλωση δεν είναι δολοφονία αλλά ασφαλής επιλογή του κοριτσιού ή της γυναίκας και πολλά άλλα. Μια σεξουαλική διαπαιδαγώγηση σε παιδιά και εφήβους θα πρέπει να μιλά για την εμπιστοσύνη, την αμοιβαία συναίνεση και τον σεβασμό. Κάπως έτσι χτίζονται υγιείς σεξουαλικές και ερωτικές σχέσεις και όχι με την ενοχοποίηση της σεξουαλικής επαφής που δεν γίνεται με αποκλειστικό σκοπό την τεκνοποίηση.
Βρισκόμαστε στο 2022 και τα αιτήματα από ένα μάθημα σεξουαλικής αγωγής δεν είναι και ούτε θα έπρεπε να είναι πώς θα προετοιμαστούν οι έφηβες και οι έφηβοι για να γίνουν γονείς. Στην προεφηβική και εφηβική ηλικία τα παιδιά έχουν πολλές απορίες που σχετίζονται με τις αλλαγές στο σώμα τους, τη σεξουαλική τους ταυτότητα αλλά και με την προσέγγιση των πιθανών ερωτικών τους συντρόφων. Ο ρόλος των εκπαιδευτικών μέσα από τη σεξουαλική αγωγή δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να είναι η δαιμονοποίηση της σεξουαλικής πράξης ή των σεξουαλικών προτιμήσεων των παιδιών. Αντίθετα θα πρέπει να μιλάμε ανοιχτά και καθαρά για όσα θέματα απασχολούν και προβληματίζουν τα παιδιά χτίζοντας από τη μία ένα ασφαλές δίκτυο μοιράσματος και ανοίγματος και από την άλλη εκπαιδεύοντάς τα να φτιάξουν υγιείς ερωτικές και σεξουαλικές σχέσεις. Υπάρχει ακόμη έντονα βιωμένο στην κοινωνία μας ότι το θύμα φταίει που κακοποιήθηκε και όχι ο θύτης, ότι το θύμα βιασμού φταίει γιατί προκαλούσε και όχι ο θύτης, ότι η σεξουαλική ταυτότητα ή η εμφάνιση φταίει που χλευάστηκε ή κακοποιήθηκε και όχι ο θύτης. Αυτές είναι οι απόψεις που τις έχουμε ακούσει πολλές φορές όταν αναδεικνύονται φαινόμενα κακοποίησης, βιασμού, γυναικοκτονίες. Αυτές είναι αντιλήψεις που πρέπει να εξαλειφθούν από την κοινωνία και που ένα μάθημα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης μπορεί να συμβάλλει σε αυτό.
Ζούμε σε μία εποχή όπου το παλιό συγκρούεται με το καινούριο, σε μία εποχή όπου έχουν αρχίσει πολλά πράγματα να αλλάζουν. Είναι χαρακτηριστικό και ταυτόχρονα πολύ συγκινητικό και ελπιδοφόρο ότι στην τελευταία πορεία που έγινε στην Αθήνα για να μην ξεχαστεί και να μην κουκουλωθεί ο βιασμός της νεαρής Γεωργίας στη Θεσσαλονίκη, πέρα από τις χιλιάδες κόσμου που κατέκλυσαν τους δρόμους, τον τόνο έδιναν κατά κύριο λόγο νέες κοπέλες και θηλυκότητες. Νέα παιδιά που πέταξαν από πάνω τους τα βαρίδια του παρελθόντος ότι δεν πρέπει να μιλούν, να διεκδικούν, πρέπει να κρύβονται και η έκφραση της σεξουαλικότητας είναι δαιμονοποιημένη. Νέες κοπέλες, γυναίκες και θηλυκότητες που δεν θεωρούν τους εαυτούς τους μηχανές αναπαραγωγής, που βροντοφωνάζουν ότι το όχι σημαίνει όχι και ότι το σώμα μας μας ανήκει.
Όσο γραφόταν το συγκεκριμένο κείμενο και ενώ υπήρχε έντονη κατακραυγή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το ΙΕΠ αναγκάστηκε να ανακαλέσει την έγκριση του συγκεκριμένου υλικού. Ως εκπαιδευτικοί απαιτούμε να μάθουμε ολόκληρο το σκεπτικό της απόφασης της έγκρισης. Δεν μας αρκεί η απόσυρση που επήλθε μετά από την κατακραυγή, αλλά απαιτούμε από το ΙΕΠ να μην προβαίνει εξ αρχής στην έγκριση βαθύτατα σεξιστικού και σκοταδιστικού περιεχομένου υλικών. Να παραιτηθεί το διορισμένο από την Κεραμέως ΔΣ που το ενέκρινε και να αναλάβει η ηγεσία του ΥΠΑΙΘ τις πολιτικές ευθύνες που της αναλογούν.
Ευτυχώς η νέα γενιά έχει προσπεράσει κατά πολύ αυτού του είδους τις σκοταδιστικές και σεξιστικές αντιλήψεις και ταυτόχρονα υπάρχουν πολλές και πολλοί εκπαιδευτικοί που εκπονούν προγράμματα σεξουαλικής αγωγής στις μαθήτριες και τους μαθητές τους με ανοιχτή ματιά διδάσκοντας το σεβασμό, την αποδοχή και την ορατότητα.
* Η φωτογραφία είναι του Μάριου Λώλου