ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: Γιάννης Σ. Παπαδάτος: Παιδικό βιβλίο και φιλαναγνωσία.

Θεωρητικές αναφορές και προσεγγίσεις – Δραστηριότητες. Εκδόσεις Πατάκη, Νοέμβρης 2009.

του Χρήστου Κανδηλώρου

«Ο Γιάννης Παπαδάτος αγαπάει το βιβλίο, αγαπάει το παιδί, τον μαθητή. Μέσα από εμπειρία, θεωρία και ενδιαφέρον γράφει ….». Μ’ αυτά τα λόγια ξεκινούσε η σύντομη παρουσίαση του βιβλίου στο ένθετο περιοδικό «Βιβλιοθήκη» της  εφημερίδας Ελευθεροτυπία. Εμείς, θα συμπληρώναμε απλά …αγαπάμε τον Γιάννη Παπαδάτο.

Γιατί στην εποχή μας, εποχή της γενικευμένης αναξιοκρατίας, είναι σπάνιο, σχεδόν πρωτόγνωρο και συνάμα ιδιαίτερο για το πανεπιστημιακό μας σινάφι, να καταλήγει κάποιος στην ανώτατη βαθμίδα, έχοντας υπηρετήσει την εκπαίδευση κάτι παραπάνω από γόνιμα: σαν απλός δάσκαλος, σαν σχολικός σύμβουλος, διδάσκοντας παιδική λογοτεχνία στο Μαράσλειο ή στα Π.Ε.Κ.

Έτσι προκύπτει  ένα ακόμα σημαντικό  πλεονέκτημα  του  βιβλίου, δηλαδή η εκμηδένιση της απόστασης θεωρίας – πράξης σαν επιστέγασμα της συγκεκριμένης πορείας του συγγραφέα. Το για άλλες κοινωνίες αυτονόητο αποτελεί για μας ,στην Ελλάδα, σπάνια εξαίρεση.

Στο έργο του, «Παιδικό βιβλίο και φιλαναγνωσία», το οποίο απευθύνεται κύρια σε εκπαιδευτικούς αλλά και σε γονείς, παρατίθεται η μεστή παιδαγωγική του φιλοσοφία για την καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας και για το πώς αυτή θα μπορούσε να προωθηθεί στο παιδικό κοινό .

Κάθε εκπαιδευτικός θα μπορούσε ν’ αντλήσει απ’ αυτό  τεκμηριωμένη αντίληψη τόσο της θέσης του βιβλίου στη σύγχρονη πραγματικότητα όσο και της φυσιογνωμίας  του ελληνικού παιδικού βιβλίου (γνώσεων και λογοτεχνικού), με τις αντίστοιχες  κοινωνιολογικές και παιδαγωγικές επισημάνσεις.  Όλα αυτά εντάσσονται θεματικά στο πρώτο από τα τέσσερα συνολικά μέρη στα οποία χωρίζεται το βιβλίο .

Το δεύτερο μέρος περιέχει τρία σχέδια φιλαναγνωσίας που έχουν σαν στόχο την δημιουργία ενός άλλου τύπου αναγνώστη, ο οποίος με διάμεσο το λογοτεχνικό βιβλίο: «…μέσα από οικολογικές, γεωγραφικές και διαπολιτισμικές διαδρομές συγκεντρώνει συστατικά στοιχεία της έννοιας του σύγχρονου, του εν εξελίξει κριτικού αναγνώστη…..» .

Το τρίτο,  είναι και το κατεξοχήν πρακτικό και με ουσιαστικό, χρηστικό ενδιαφέρον για τους ενεργούς εκπαιδευτικούς μιας και αναφέρονται σ’ αυτό δραστηριότητες φιλαναγνωσίας που κατά καιρούς έχουν εφαρμοστεί σε διάφορα σχολεία: δραστηριότητες για τη γνωριμία του βιβλίου, δραστηριότητες με αφορμή την ανάγνωση κάποιου βιβλίου και δραστηριότητες συγγραφής μιας ιστορίας.

Το τέταρτο μέρος αναφέρεται ειδικότερα σε σημαντικούς πόλους της παιδευτικής διαδικασίας: στο σχολείο με εστίαση τη σχολική τάξη, στις βιβλιοθήκες, σε μαθήματα ειδικότητας και στη σχέση τους με το παιδικό βιβλίο, επίσης στην οικογένεια και τέλος στην επιλογή των βιβλίων και στους ρόλους των αναγνωστών από τη βρεφική ως και την εφηβική ηλικία.

Το βιβλίο κλείνει παραθέτοντας ένα χρήσιμο «μπούσουλα» για γονείς και εκπαιδευτικούς:

– Δεκάξι και ένας τρόποι που ίσως μισήσουν τα παιδιά τα βιβλία,– Δεκάξι και ένας τρόποι για να αγαπήσουν ίσως τα παιδιά τα βιβλία.